Hoe herken je een stil trauma?

Bij een trauma denk je vaak aan een ingrijpende gebeurtenis. Een ongeluk, het verlies van een dierbare, ziekte, misbruik of mishandeling. Dit laat logischerwijs diepe sporen na, die je hele leven impact kunnen hebben. Toch hoeft een trauma niet altijd een overduidelijke oorzaak te hebben. Zo kunnen trauma’s verscholen zitten en ontstaan zijn door herhaalde negatieve uitingen of terechtwijzingen die je je niet bewust kunt herinneren. Zo kan je gaan voelen: ‘Ik ben een rotkind.’ Stil ontvouwt zich dan het vaak onzichtbaar trauma, ook wel stil trauma genoemd.

Stil trauma

Stil trauma heeft psycholoog Ingrid Wijnands van Praktijk Egilah altijd beziggehouden. In haar praktijk krijgt ze er geregeld mee te maken. ‘Mensen denken vaak dat ze niet zoveel bijzonders hebben meegemaakt. Het kind zegt dan tegen zichzelf: ‘Ik heb het beter gehad dan veel anderen.’ Maar als je dieper gaat graven, blijkt daarachter heel veel verdriet en pijn te zitten. Iemand is van alles tekortgekomen, waardoor er een probleem in de vorming van de identiteit is ontstaan.’

Vroege ervaringen

Al op zeer jonge leeftijd kunnen ervaringen worden verweven in de identiteit van het kind. Een instabiele opvoeding, afstandelijkheid van een ouder of strikte regels kunnen leiden tot angst om ongezien of ongehoord te blijven. Naarmate het kind volwassen wordt, ontbreekt dan een basaal vertrouwen en de emotionele weerbaarheid die hij of zij nodig heeft om bijvoorbeeld gezonde relaties aan te gaan. Dit is een voorbeeld van trauma dat vaak lang onopgemerkt blijft, maar wel grote gevolgen kan hebben.

Afsplitsing van delen van de persoonlijkheid

Nadat er een trauma ontstaat, kan er binnen jezelf een afsplitsing plaatsvinden. Het gezonde deel van jezelf, dat zich openstelt voor anderen, eigen verantwoordelijkheid neemt en in staat is om zich te verbinden en gevoelens bewust te ervaren, splitst zich af van het getraumatiseerde deel en het overlevingsdeel. Het getraumatiseerde deel slaat de negatieve herinneringen aan het trauma op, kan plotseling getriggerd worden en zoekt naar een uitweg uit de pijnlijke situatie. Het overlevingsdeel doet er daarnaast alles aan om het trauma te verdringen, vermijden, negeren,
compenseren en controleren.

Wie ben ik?

Zonder dat je je ervan bewust bent, sta je zo steeds weer in de overlevingsstand. Om het trauma te overleven, gebruik je je vlucht-, vecht- of bevriesreacties. Juist deze reacties zorgen voor beperkingen in je leven. Na verloop van tijd ga je het overlevingsdeel aanzien voor wie je eigenlijk bent: het wordt je nieuwe identiteit. Dit verstoort je vermogen om je vervuld en zelfverzekerd te voelen en om succesvol en gelukkig te zijn in je leven en in je relaties. Zo kom je al snel in een vicieuze cirkel terecht.

Identiteitsgerichte psychotraumatherapie

Om weer contact te maken met het gezonde deel, werkt Ingrid volgens de opstellingsmethode van dr. Franz Ruppert. Deze methode richt zich op het identiteitstrauma dat iemand heeft opgelopen. Aan de hand van IoPT (Identiteitsgerichte psychotraumatherapie) leer je weer ontdekken wie je écht bent. De eerste stappen naar herstel bestaan uit het ontdekken van wat er is gebeurd, het doorvoelen en verwoorden van wat er allemaal is gebeurd in en met jou als er sprake is van stil trauma. Je leert hoe je het gezonde deel, overlevingsdeel en traumadeel kunt herkennen en begrijpen.

Over Egilah

Wil jij meer weten over (stil) trauma? Of heb je vragen omtrent psychologische ondersteuning? Dan kun je terecht bij Egilah. In mijn praktijk help ik mensen bij het verwerken van trauma, het oplossen van mentale blokkades, relatietherapie en psychosociale therapie. Ik kan niet jouw problemen oplossen, maar kan je wel helpen op het pad ernaartoe.

Verder lezen

Voor meer informatie over stil trauma kun je ook de boeken van dr. Franz Ruppert raadplegen, of het boek Ongezien opgegroeid van Lindsay Gibson.