Handvatten bij piekeren: omgaan met negatieve gedachten
Het is buitengewoon vermoeiend om de hele dag over alles na te denken. Gedachten als ‘had ik dat wel moeten zeggen’ spoken continu door je hoofd. Eigenlijk ga je altijd van het ergste uit en je bent een kei in rampscenario’s bedenken. Je baas was kortaf vandaag? Dan word je sowieso ontslagen, schiet het door je hoofd. Toch heb je een paar dagen later nog steeds je baan en is er niks aan de hand. Maar tegen die tijd ben je al weer over iets anders aan het piekeren. Het lijkt alsof er altijd wel wat is. Negatieve gedachten kosten bakken met energie. Zaak dus om de controle terug te pakken en negatieve gedachten een halt toe te roepen.

Stap 1: Herken de gedachten
Als je veel piekert, zijn negatieve gedachten de normaalste zaak van de wereld en merk je ze waarschijnlijk niet eens meer op. Ze komen en gaan automatisch. Op die manier zijn ze natuurlijk niet tegen te houden. Daarom is het belangrijk eerst te oefenen met herkenning. Ben je opeens onzeker over of iemand je nog wel aardig vindt? Word je er dan van bewust dat dit een automatische piekergedachte. Je hoeft ze niet weg te drukken, maar leer jezelf bewust te worden van de momenten waarop negatieve gedachten opdoemen.
Stap 2: Patronen ontdekken
Nadat je een tijdje hebt geoefend met inzicht krijgen in je eigen gedachten, zijn je misschien wel patronen opgevallen. Zo kan je bijvoorbeeld merken dat je gedachten op volle toeren gaan draaien als je in de auto zit. Let eens op de 4 G’s:
• Gebeurtenis: Wat gebeurde er?
• Gedachte: Wat dacht je?
• Gevoel: Wat voelde je?
• Gedrag: Wat deed je?
Deze vragen helpen je met het herkennen van de elementen die bij jou negatieve gedachten horen. Het begrijpen van deze patronen is ontzettend nuttig, aangezien je dan weet wanneer je het piekeren kan verwachten en waar je valkuilen zitten.
Stap 3: Doorbreek het patroon
Wanneer je er beter in bent bepaalde gedachten of gedrag te zien aankomen, kun je er ook wat aan doen. Bij deze stap staat het uitdagen van je gedachten centraal. Begin door jezelf af te vragen of wat jij denkt wel waar is. Is er echt bewijs voor wat ik denk? Vaak zal je erachter komen de gedachten niet op feiten gebaseerd zijn. Het kan zijn dat je dan nog steeds het ‘gevoel’ hebt dat je gedachtes waar zijn. Probeer het gevoel dan niet weg te praten, maar accepteer dat je bepaalde dingen niet zeker kunt weten. Door middel van acceptatie haal je de kracht bij de gedachte weg en kan je het loslaten.
Stap 4: Probeer eens wat nieuws
Daag jezelf uit door het tegenovergestelde te doen van wat je gewend bent. Bedenk de meest ideale scenario’s en ga van het allerbeste uit. Het voelt misschien onnatuurlijk in het begin, maar wees zo positief als je mogelijk kunt zijn. Zelfs als je het zelf nog niet echt gelooft. Soms kan een beetje bluffen heel goed werken om te komen waar je wilt zijn.
Stap 5: Uit je hoofd
In je hoofd lijkt alles altijd heel groot, maar het is vaak fijner daar vanaf te stappen. Door je negatieve gedachtes op te schrijven kun je alles veel beter in perspectief zien. Maar ook door met andere mensen over je onzekerheden te praten kun je vaak beter loslaten en reflecteren. Dit werkt juist als je je schaamt voor je angstige gedachten. Als je durft kwetsbaar te zijn, word je namelijk geconfronteerd met hoe onredelijk je gedachten zijn. Verder is afleiding ook een uitstekende techniek, aangezien je daarmee gedwongen wordt met iets ander bezig te zijn dan met het gepieker in je hoofd. Ga eens met iemand kletsen, dans mee met je favoriete nummers of leef je uit met pen en papier.
Stap 6: Over Egilah
Het is vaak een hele opgave om het gepieker buiten de deur te houden. Je hebt je gedachtes nou eenmaal niet altijd onder controle. Ondersteuning en gesprekken met een specialist kunnen dan prettig zijn. In mijn praktijk kan ik je ondersteuning bieden door middel van verschillende therapieën. Zo werken we samen aan het doorbreken van belemmerende patronen zodat je weer kunt genieten van je leven.
Verder lezen?
Meer weten over trauma en de invloed hiervan op je leven? Prof. dr. Franz Ruppert heeft meerdere boeken geschreven over trauma en IoPT. Ik wil je graag enkele boeken aanbevelen, om meer te lezen over het onderwerp.
‘Houd me vast: zeven gesprekken voor een hechte(re) en veilige relatie’ door Sue Johnson
Kosmos Uitgevers
ISBN: 978 90 2156 523 1
Prijs: €21,99
‘Verder na een affaire: hoe kom je over ontrouw heen’ door Petra Deij
Kosmos Uitgevers
ISBN: 978 90 2156 652 8
Prijs: €20,99
Symbiose en autonomie: een weg uit symbiosetrauma en destructieve
afhankelijkheid
Kosmos Uitgevers
ISBN: 978 90 2156 652 8
Prijs: €20,99
Ook interessant voor jou
Healthy Anger
Gabor Maté
Woede wordt vaak gezien als negatief, maar Healthy Anger kan juist een krachtig hulpmiddel zijn voor heling en zelfexpressie. Gabor Maté benadrukt het belang van deze emotie bij het vinden van balans in jezelf en je relaties.

'Zelf iets oplossen wil niet zeggen dat je het alleen moet doen'
- Marjon Bohré